Schorzenia górnych dróg oddechowych to nawracający problem zdrowotny, zwłaszcza w okresie wiosennym i jesiennym. Przeziębienie samo w sobie nie jest chorobą zagrażającą życiu, lecz objawy, które mu towarzyszą potrafią skutecznie osłabić nawet najsilniejszy organizm. W zmaganiach z utrudniającym życie katarem czy kaszlem sprawdzą się nie tylko leki, ale również domowe sposoby.
Na czym polega inhalacja
Inhalacja to rodzaj zabiegu leczniczego polegającego na podaniu roztworów leków, ziół, olejków lub innych substancji leczniczych drogą wziewną. Przy objawach przeziębienia takich jak katar czy kaszel często wystarczy dodać zioła lub olejek do gorącej wody i wdychać opary. Chorzy z astmą, alergią, zapaleniem zatok, zapaleniem oskrzeli, mukowiscydozą czy POChP zmuszeni są sięgnąć po inhalator lub nebulizator.
Nebulizacja jest metodą leczniczą bardzo bliską inhalacji. Jednak należy pamiętać, że lek podany przy pomocy nebulizatora wnika znacznie głębiej w drogi oddechowe. Dzieje się tak dlatego, że środek leczniczy zostaje rozbity na aerozol, którego cząsteczki są znacznie mniejsze niż np. cząsteczki pary wodnej. Metoda nebulizacji pozwala podać tę leczniczą "mgiełkę" precyzyjnie do dróg oddechowych przez usta, rurkę intubacyjną lub otwór tracheotomijny.
Oba zabiegi mają na celu rozrzedzenie wydzieliny i łatwiejsze jej usunięcie z dróg oddechowych. Dzięki drodze podania środka leczniczego nie dochodzi do obciążenia żołądka ani układu pokarmowego.
Przeciwwskazania do inhalacji
Inhalacja jest przeciwwskazana w przypadku:
- wysokiej gorączki
- niewydolności krążenia
- ciężkich i przewlekłych chorób układu oddechowego (gruźlica, nowotwory)
- krwotoków z dróg oddechowych
- ataku astmy oskrzelowej
- ropnego zapalenia zatok, migdałków
- ostrego zapalenia krtani, gardła, nosa
Inhalacja w ciąży
Okres ciąży nie jest przeciwwskazaniem do inhalacji, jednak ze względu na dobro dziecka należy zrezygnować z używania do tego celu leków. Należy zachować ostrożność przy stosowaniu olejków eterycznych. Tylko te naturalne (bez sztucznych dodatków) są bezpieczne. Dlatego w czasie ciąży do inhalacji warto używać ziół, które udrożnią drogi oddechowe, nawilżą błony śluzowe, a przy tym będą bezpieczne dla płodu.
Wybór domowego inhalatora
Inhalatory do użytku domowego dzielą się na dwa, główne rodzaje:
Inhalatory ultradźwiękowe - są ciche, szybko działają, wytwarzają gęstą "mgiełkę". Jednak ultradźwięki mogą obniżyć skuteczność leku poprzez zniszczenie niektórych cząsteczek w nim zawartych. Dlatego do tego rodzaju inhalatorów nie można użyć dowolnego środka do inhalacji. Urządzenie nie jest przeznaczone dla dzieci poniżej 1 roku życia.
Inhalatory pneumatyczne (tłokowe) - można je stosować do podawania leków, olejków eterycznych lub soli fizjologicznej. Są głośniejsze od ultradźwiękowych.
Przy wyborze inhalatora ważna jest również szybkość podania. Optymalny czas to podanie 2,5 ml leku w czasie 5 minut. Istotnym parametrem jest wielkość cząsteczki na jaką zostaje rozbity środek leczniczy. Im mniejsza cząsteczka leku, tym głębiej dociera (cząsteczka o wielkości 10 mikronów dotrze zaledwie do gardła, a poniżej 5 mikronów nawet do oskrzeli). Zalecana wielkość dla domowych inhalatorów wynosi 1-5 mikronów.
Ogromne znaczenie ma także łatwość czyszczenia oraz dostępność elementów, które w trakcie użytkowania ulegną zużyciu i trzeba je będzie wymienić.
Inhalacja dla dziecka
W ofercie naszego sklepu dostępne są specjalne inhalatory dla dzieci. Mają one często kształt zwierzątek, aby ułatwić dziecku oswojenie się z urządzeniem. Dobrze jest wybrać model z regulacją przepływu leku, która umożliwi dostosowanie długości zabiegu do indywidualnych potrzeb. Należy zwrócić uwagę czy inhalator nie posiada małych, łatwych do wyjęcia elementów, które maluch mógłby połknąć.
Inhalacja przy zapaleniu zatok
Przyczyną zapalenia zatok mogą być wirusy, bakterie, grzyby, próchnica zębów, może być również powikłaniem nieleczonego przeziębienia. Ostre zapalenie zatok trwa około 4 tygodni, zaś jeśli utrzymuje się powyżej 12 tygodni mówimy o zapaleniu przewlekłym.
Zapalenie zatok dotyczy błony śluzowej jednej lub kilku zatok. Dochodzi do niego, gdy kanaliki, którymi przepływa powietrze stają się niedrożne. Śluz, który się pojawia jeszcze bardziej nasila objawy i uniemożliwia oczyszczenie i wentylację zatok.
Z czasem śluz przekształca się w ropną wydzielinę stając się pożywką drobnoustrojów chorobotwórczych.
Zapaleniu zatok towarzyszy ból, który może promieniować w różne części czaszki w zależności od tego, której zatoki dotyczy zapalenie. Pojawia się katar, który przekształca się w gęstą wydzielinę. Często występuje również kaszel, czasem podwyższona temperatura lub gorączka.
Przy zapaleniu zatok ulgę przynoszą inhalacje z soli fizjologicznej, z soli morskiej, z dodatkiem olejków eterycznych (eukaliptusowy, sosnowy, miętowy) lub z dodatkiem ziół (tymianek, mięta).
Polecane do inhalacji
- Sól fizjologiczna nawilża drogi oddechowe oraz oczyszcza je z wydzieliny. Jest bezpieczna dla małych dzieci. Przynosi ulgę w astmie oskrzelowej, katarze, kaszlu, zapaleniu gardła.
- Olejek eukaliptusowy polecany przy zapaleniu krtani, katarze i kaszlu, zapaleniu zatok.
- Olejek tymiankowy nasila wydzielanie śluzu, działa przeciwbólowo.
- Olejek anyżowy łagodzi ból zatok, udrażnia drogi oddechowe.
Olejek z drzewa herbacianego działa przeciwbakteryjnie. - Olejek rozmarynowy wykazuje działanie antyseptyczne i przeciwskurczowe. Można go stosować przy przeziębieniu, grypie, alergii, astmie i stanach zapalnych w jamie nosowej. Warto dodać, że olejek rozmarynowy nie jest stosowany wyłącznie do inhalacji. Działa korzystnie na skórę i włosy, wzmacnia układ odpornościowy, łagodzi ból, poprawia trawienie.
Korzyści i zalety inhalacji
Inhalacja może być stosowana nie tylko wspomagająco w leczeniu chorób układu oddechowego. Zalecana jest w celu nawilżenia błon śluzowych u osób narażonych na czynniki, które mogą powodować jej wysuszanie np. palaczy czy osób narażonych zawodowo.
Również zanieczyszczenie środowiska działa niekorzystnie na drogi oddechowe, a inhalacja pomaga zminimalizować ten wpływ.