Jak dbać o skórę dziecka?

Skóra dziecka jest niezwykle delikatna i podatna na podrażnienia oraz negatywne oddziaływanie czynników zewnętrznych. Wymaga szczególnej pielęgnacji, ściśle odpowiadającej jej potrzebom. Rodzice muszą wiedzieć, w jaki sposób kąpać malucha, jakich kosmetyków używać do jego pielęgnacji oraz na co powinni zwracać szczególną uwagę, aby uchronić go przed ewentualnymi schorzeniami skórnymi.

Specyfika skóry dziecka

Skóra dziecka zaczyna przypominać tę występującą u osób dorosłych dopiero po 2-3 roku życia. Do tego momentu nie jest ona w pełni dojrzała, w związku z czym jest bardziej narażona na podrażnienia, zaczerwienienia oraz inne problemy.

Poszczególne warstwy skóry (naskórek, skóra właściwa oraz tkanka właściwa) u dzieci są cieńsze i mniej zwarte niż u dorosłych. Zmniejszony jest współczynnik oczyszczania się skóry (klirens), przez co wzrasta ryzyko wystąpienia wszelkich działań niepożądanych.

U dzieci występuje mniejsza produkcja melaniny, w związku z czym skóra jest jaśniejsza i mniej elastyczna. Występuje również mniej gruczołów potowych, które nie funkcjonują jeszcze w pełni - maluchy łatwiej się przegrzewają i gorzej przystosowują się do wyższych temperatur.

Skóra noworodka jest pomarszczona i posiada naturalną warstwę ochronną, która z czasem się złuszcza. Jest to naturalny proces rozwoju maleństwa, w który nie należy ingerować.

Dla porównania warto zwrócić uwagę, że wcześniaki nie mają właściwie wykształconej warstwy rogowej. Są one w większym stopniu narażone na oddziaływanie czynników zewnętrznych, które mogą u nich powodować samoistne pęknięcia skóry oraz oparzenia.

Najczęstsze problemy skórne występujące u dzieci i ich przyczyny

Delikatna skóra maluszka w szczególny sposób narażona jest na powstawanie zmian skórnych.

Na początku są one dla niego praktycznie nieodczuwalne, jednak z czasem mogą się nasilać, powodując dyskomfort, ból, a nawet pęknięcia.

Potówki u dzieci

Jednym z najczęstszych problemów skórnych u niemowlaków są potówki. Są to przezroczyste pęcherzyki powstające wskutek otarć i uciskania skóry, pojawiające się m.in. pod pachami i w pachwinach. Najczęściej są one spowodowane wysoką temperaturą i brakiem możliwości odprowadzenia ciepła (np. wskutek zbyt ciepłego ubrania).

Najlepszym sposobem na kontrolę temperatury jest warstwowe ubieranie dziecka. Dzięki temu w momencie, gdy dziecku będzie za ciepło, można zdjąć jedną warstwę odzieży, zapewniając tym samym malcowi komfort cieplny.

Pokrzywki i alergie u dzieci

Krostki pojawiające się u dziecka mogą mieć podłoże alergiczne. Te pojawiające się u niemowlaka mogą mieć formę pokrzywki. Wysypka może mieć różnoraką przyczynę - niewłaściwe kosmetyki do pielęgnacji, detergenty użyte do prania, uczulenie na materiały, z jakich zostały wykonane ubrania, a także na pieluchy. Dlatego istotne jest zwracanie szczególnej uwagi na wszystkie produkty, z jakimi pośrednio lub bezpośrednio ma styczność maluch. Jeśli na skórze pojawiają się czerwone bąble o różnej wielkości, to najprawdopodobniej mamy do czynienia z pokrzywką. Występuje ona zazwyczaj przy alergiach pokarmowych.

Pieluszkowe zapalenie skóry

To dość powszechny problemem skórny występujący u dzieci. Polega ono na pojawieniu się zmian skórnych w miejscu stykania się skóry z pieluszką - najczęściej na pośladkach, w pachwinach czy też w podbrzuszu. Początkowo pieluszkowe zapalenie skóry objawia się rumieniem (rumień pieluszkowy) i złuszczającym się naskórkiem, na dalszych etapach dochodzą do tego czerwone krostki, pęcherzyki i nadżerki.

Dziecko jest wówczas płaczliwe i nerwowe, może również występować podwyższona temperatura ciała. Najczęstszą przyczyną pieluszkowego zapalenia skóry jest wilgoć, która powoduje utratę funkcji ochronnej skóry. W przypadku tego podrażnienia należy zwracać uwagę na dokładne osuszanie skóry oraz aby nie pocierać pupy dziecka. Wskazane jest  delikatne wklepywanie maści z wazeliną. Jeśli objawy nie ustąpią do 2-3 dni trzeba udać się na wizytę do pediatry.

Aby zapobiegać wystąpieniu pieluszkowego zapalenia skóry warto podczas zmiany pieluszki zostawić dziecko na jakiś czas bez niej, aby skóra mogła swobodnie oddychać.

Trądzik u dziecka

Mimo, że trądzik kojarzy się z okresem dojrzewania, to może on występować również u noworodków i niemowlaków. Jego przyczyną są hormony wydzielane przez matkę oraz samo dziecko, które prowadzą do zwiększonej produkcji łoju. Objawami trądziku są zaskórniki, grudki i krostki, które z reguły pojawiają się na twarzy, brodzie i powiekach.

U noworodków w ciągu 24-48 godzin po porodzie może pojawić się rumień, który uzewnętrznia się poprzez zmiany przypominające pokrzywkę, bąble i krostki. Pojawiają się one na nogach, tułowiu oraz rękach malucha. Zazwyczaj samoistnie znikają one w ciągu tygodnia.

Silnie złuszczający się naskórek w okolicach głowy dziecka może świadczyć o łojotokowym zapaleniu skóry. Może mieć on żółte zabarwienie i przypominać łuski - jest to tzw. "ciemieniucha". Spowodowane jest ono nieprawidłowym funkcjonowaniem gruczołów łojowych i stanowi dość powszechnie występujący problem skórny wśród noworodków i niemowląt.

Problem powinien ustąpić do pierwszego roku życia dzięki odpowiedniej pielęgnacji, jednakże przy nasileniu problemu niezbędna jest specjalistyczna pomoc.

Podstawowe zasady dbania o dziecięcą skórę

Pielęgnacja skóry małego dziecka nie jest skomplikowana, jednak należy pamiętać o przestrzeganiu pewnych zasad. Pozwoli to uniknąć wystąpienia podrażnień oraz zmian skórnych u malucha. Skóra dziecka ma zdecydowanie inne potrzeby niż ta występująca u osoby dorosłej, o czym należy bezwzględnie pamiętać.

Do pielęgnacji skóry należy stosować kosmetyki przeznaczone dla dzieci. Dostępnych jest wiele tego typu produktów, jednak w pierwszej kolejności należy zapoznać się z ich składem. Preparaty dla najmłodszych powinny posiadać możliwie najkrótszy skład oraz być bezzapachowe. Jednym z polecanych produktów do pielęgnacji skóry niemowląt jest krem Mediderm Baby, który skutecznie chroni i natłuszcza skórę. Należy dokładnie smarować skórę dziecka, nie zapominając o żadnym obszarze (szczególnie należy zwrócić uwagę na często pomijane okolice za uszami).

Jak częste kąpiele u dziecka?

Kolejną ważną kwestią w pielęgnacji skóry jest kąpiel. W pierwszych miesiącach życia nie należy codziennie myć dziecka, ponieważ traci ono swoją naturalną barierę ochronną. Niektóre bakterie i drobnoustroje są mu wręcz potrzebne do prawidłowego funkcjonowania. Według najnowszych badań niemowlaka nie należy kąpać częściej niż 3 razy w tygodniu. Ważne, aby zwracać również uwagę na dokładne osuszanie skóry, m.in. pomiędzy fałdkami oraz późniejsze dokładne smarowanie całego ciała malucha.

Wpływ słońca na skórę dziecka

Należy regularnie zabierać dziecko na świeże powietrze, jednak trzeba przy tym uważać na ekspozycję słoneczną. Kremy z filtrem można stosować dopiero u dzieci powyżej 6 miesiąca życia, dlatego u młodszych trzeba pamiętać o zamontowaniu w wózku siateczki zabezpieczającej przed słońcem. Podczas pobytu na zewnątrz w chłodniejsze dni należy chronić głowę, uszy oraz dłonie malucha przed zimnem, ponieważ przyczynia się ono do wysuszania skóry w tych niezwykle delikatnych miejscach.

Wpływ ubrań na skórę dziecka

Jedną z rzeczy o której wielu rodziców zapomina są ubranka dziecięca. Powinny być wykonane z miękkiego i delikatnego dla skóry materiału, najlepiej z bawełny. Do ich prania należy używać wyłącznie preparatów przeznaczonych dla dzieci. Są one delikatniejsze i dzięki tem nie powodują podrażnień.

Niektóre dzieci mogą być uczulone na związki chemiczne występujące w proszkach i płynach do prania. Może to skutkować podrażnieniem skóry, wysypką, a w skrajnych przypadkach nawet zwężeniem dróg oddechowych.

Z tego względu istotne jest, aby proszek wykorzystywany do prania ubranek małego dziecka był testowany dermatologicznie i hipoalergiczny.

Stosowanie się do powyższych zasad minimalizuje ryzyko wystąpienia problemów skórnych u dziecka. Ważne jest jednak, aby właściwa pielęgnacja stała się codzienną rutyną, bo tylko w taki sposób właściwie odpowiada się na potrzeby malucha. Jednym z podstawowych, często intuicyjnych sposobów pielęgnacji jest dotyk. Przytulanie oraz smarowanie oliwką bądź kremem dla niemowląt powoduje wytwarzanie hormonów, które wzmacniają naturalną odporność dziecka. Skóra dziecka dzięki temu jest mniej podatna na podrażnienia.